Legendarne fontanny w Ołomuńcu. To ich prawdziwa liczba

Czeski Ołomuniec słynie z fontann. Dziś zabytkowe wodotryski wciąż działają i cieszą oko. Jednak kiedyś barokowe ujęcia były podstawą zaopatrzenia mieszkańców w pitną wodę. Bieżącą, zimną wodę można było nabierać z fontann w sześciu różnych punktach miasta. Dzięki temu mieszkańcy byli zabezpieczeni przed chorobami, a ich życie mogło przebiegać spokojniej. Dla odmiany dziś z fontann lepiej wody nie pić, bo ta lepsza jest w... kranach. Ale można sobie przy nich zrobić selfie. Jedna, na rynku jest zupełnie nowa i jest czymś w rodzaju ukłonu w stronę ludzi, którzy fontanny w Ołomuńcu kazali zbudować. Najmłodsza fontanna upamiętnia męczeństwo patrona Moraw św. Jana Sarkandra i jest - jak głosi napis - "źródłem wody żywej".

Stare miasto fontann

Wszystkie ołomunieckie fontanny znajdują się na starym mieście. W sumie jest ich dziesięć. Siedem jest zabytkowych, barokowych. Jedna jest neobarokowa. Dwie są współczesne i pochodzą z początku obecnego stulecia. Dziesięć fontann to doskonały pretekst dla niewymuszonej wycieczki po Ołomuńcu, którego zabytkowe centrum to druga najcenniejsza historyczna strefa po Pradze.

Czytaj więcej: Zegar astronomiczny w Ołomuńcu

Zabytkowe fontanny Herkulesa, Cezara, Jowisza, Trytonów, Merkurego, Neptuna i Delfina pochodzą z czasów baroku. Jedna to znacznie młodsza fontanna Higiei - neobarokowa. Dwie najnowsze poświęcone są Arionowi oraz św. Janowi Sarkandrowi. Wszystkie są czynne, ze wszystkich tryska latem woda. Te zabytkowe są dodatkowym dowodem na to, że Ołomuniec w okresie baroku przeżywał rozkwit.

Nowy symbol Ołomuńca

Nowym symbolem Ołomuńcca stała się w ostatnich latach fontanna Ariona (cz. Ariónova kašna). Jeśli się dobrze ustawimy, to w tle, jako wspaniałe uzupełnienie, będziemy mieli widok na doskonałą Kolumnę Trójcy Przenajświętszej w Ołomuńcu, zabytek wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Fontanna z takim tłem, to można sobie tylko wymarzyć. Fontanna Ariona urzeka zielenią pośniedziałego brązu, który z kropelkmi wody tworzy wspaniałą, mieniącą się w słońcu kompozycję. Znajduje się na Górnym Rynku (czes. Horní náměstí), a dokładniej na jego południowo-zachodnim końcu.
Zamysł budowy fontanny Ariona powstał już w pierwszej połowie XVIII wieku. Wodotrysk miał uzupełnić zbiór istniejących fontann, lecz nie doszło do jego powstania. Ponownie zaczęto szeptać o budowie fontanny Ariona w XIX wieku, gdy dostrzeżono wyjątkowość ołomunieckich fontann. Wreszcie w 1995 roku wpisano budowę do programu rewitalizacji i odbudowy Górnego Rynku, jednak   dwa lata później nadeszła historyczna powódź i z tego planu nic nie wyszło. Wreszcie, gdy fontannę stworzył Ivan Theimer, rzeźbiarz z Ołomuńca, odsłonięto ją 27 września 2002 r. Kosztowała 20 milionów czeskich koron, a rzeźby wykonała pracownia Studio di Archittetura z Lucca i Pietrasante we Włoszech.

Czytaj więcej: Kolumna Mariacka w Ołomuńcu

Fontanna składa się z kilku rzeźb, opowiadających legendę płynącego statkiem z Sycylii do Koryntu greckiego poety Ariona, grającego na kitarze - starogreckim instrumencie podobnym do liry - którego w czasie napaści piratów od niechybnej śmierci ustrzegły delfiny zachwycone jego śpiewem.
Misa fontanny jest umieszczona nisko, przez co fontannę uwielbiają dzieci. Dodatkowo w 2005 roku miejscowy sanepid oficjalnie zezwolił na kąpiele w wodotrysku, przez co latem jest oblegana. Każde z dzieci chce też siedzieć na sporym żółwiu, który stoi tuż obok. W wodzie stoją jeszcze trzy inne żółwie, a na największym jest kolumna opowiadająca historię ocalonego grajka, z której tryska otworami woda. Na mniejszych żółwiach stoją figury dwojga dzieci z muszlą i rybą, z których także wydobywa się woda. Poza tym jest postać Ariona z delfinem, z którego pyska również wypływa struga wody. Fontannę zdobią napisy i symbole związane z Ołomuńcem i Morawami. Kamień, z którego ją wykonano, to piaskowiec identyczny, jak ten, który był budulcem pozostałych fontann.

Fontanna Neptuna w Ołomuńcu

Fontanna Neptuna (cz. Neptunova kašna), znajduje się na Dolnym Rynku (cz. Dolní náměstí) i jest najstarszą ołomuniecką fontanną. Do fontanny można podejść po stopniach, ale trójkątny plac jest pochyły, więc z jednej strony stopnie są trzy, a z drugiej jest ich pięć.

Czytaj więcej: Katedra św. Wacława w Ołomuńcu

Fontanna, którą zbudował kamieniarz Václav Schüller, a rzeźbił Michael Mandík ze Znojma, przedstawia schylającego się ku wodzie Neptuna z trójzębem, stojącego na postumencie unoszonym przez głowy czterech morskich koni, z których pysków woda tryska na cztery strony świata. Ludzie chętnie wrzucają do niej monety, toteż nie jest zaskoczeniem, że ktoś w pilnej potrzebie podbiegnie i nie bacząc na turystę podreperuje sobie budżet.

Fontanna Cezara w Ołomuńcu

Fontanna Juliusza Cezara (cz. Caesarova kašna) znajduje się tuż obok ołomunieckiego zabytkowego ratusza na Górnym Rynku (cz. Horní náměstí). Przedstawia rzymskiego cesarza Julisza Cezara, który według legendy jest założycielem tego morawskiego miasta. To południowo-wschodni narożnik Górnego Rynku, na urokliwej starówce, która jest drugim co do wartości historycznej starym miastem w Czechach po stolicy kraju Pradze.  

Czytaj więcej: Katedra św. Wita w Pradze

Zbudowana w 1725 roku na zamówienie Magistratu fontanna Cezara powstała na planie barokowej rozety okolonej stopniami. Tu również ze względu na pochyłość terenu stopnie jest od trzech do pięciu. Na imitującej skałę podstawie, umieszczonej pośrodku misy wodotrysku, znajduje się konny posąg Julisza Cezara spoglądającego w kierunku Wzgórza Michalskiego (cz. Michalské návrší), gdzie rzymianie mieli zbudować swoje castrum. Dwie postacie z tarczami herbowymi to personifikacje rzek Morawa i Dunaj. Pies zaś ma symbolizować poddańczą wierność Ołomuńca austriackiemu dworowi cesarskiemu.

Fontanna Jowisza w Ołomuńcu

Fontanna Jowisza, czyli inacznej fontanna Jupitera (cz. Jupiterova kašna), to zabytkowy wodotrysk znajdujący się na wschodnim krańcu Dolnego Rynku (cz. Dolní náměstí). To najmłodsza z siedmiu barokowych fontann w mieście. Wznosi się na skraju rynku brukowanego prostokątnym kamieniem. Wspaniałe, że ta stara nawierzchnia została tutaj zachowana. Fontannę otaczają stojące na tym fantastycznym bruku eleganckie ławki, na których można sobie przysiąść, jednak nie szemrze w niej woda. Najwyraźnie jej stan, a widać na niej liczne wzmocnienia ze stali, nie pozwala na jej uruchamianie. Woda powinna tryskać z lwich paszcz umieszczonych w postumencie, który jest starszy, pochodzi z 1707 roku i stała na nim rzeźba św. Floriana, jako niepasująca do serii fontanna, przeniesiona w 1735 r. do twierdzy Skrbeni.

Czytaj więcej: Stare synagogi w Pradze

Fontannę Jowisza wykonał w 1735 roku tyrolski rzeźbiarz Filip Sattler. Podstawa jest skromniejsza niż w przypadku poprzednich fontann. Jest tylko niezbyt fantazyjnie wykonana cembrowina z piaskowca i prosta podstawa. Fontanna przestawia Jowisza, rzymskiego boga nieba, burzy i deszczu, najwyższego władcę nieba i ziemi, ojca bogów rzymskich, który stojąc na postumencie ozdobionym głowami czterech głów ludzkich stylizowanych na lwie w prawej ręce unosi pęk błyskawic. U jego stóp skrywa się zaś symbol Ołomuńca - orzeł, który zdaje się szukać schronienia w boskich nogach.

Fontanna Merkurego w Ołomuńcu

Fontannę Merkurego znajdziemy w Ołomuńcu na rogu ul. 28 października prowadzącej od Górnego Rynku i ul. 8 maja. Nie wolno się pomylić, bo ulica 8 maja to na tabliczkach ulica... 8 května. Uliczka 28 października to słynny ołomuniecki pasaż z wiatraczkami. Masa ludzi przychodzi tam, by zadzierając głowę fotografować kompozycję z kręcącycch się kolorowych wiatraków, zawieszoną nad głowami.

Czytaj więcej: Most Karola w Pradze

To późnobarokowa fontanna przedstawiająca rzymskiego boga handlu i rzemiosła zbudowana w 1727 roku przez wspomnianego już Tyrolskiego rzeźbiarza Filipa Sattlera. Ponoć jest najcenniejszym pod względem artystycznym z ołomunieckich wodotrysków. Merkury ma tutaj uniesioną w górę głowę i wpatruje się w kaduceusz, Kaduceusz, nazywany też kerykejonem, symboliczną laską, zazwyczaj przedstawianą jako prosty kij opleciony przez dwa węże, który był atrybutem boskiego posłańca, jakim jest Merkury. Widać też u jego stóp cherubinka, a w podstawie są dwa morskie węże.

Fontanna Trytonów w Ołomuńcu

Fontanna Trytonów (cz. Kašna Tritonů) to barokowa zabytkowa fontanna na Placu Republiki (cz. náměstí Republiky) w Ołomuńcu. Fontannę Trytonów mijaliśmy po drodze do katedry św. Wacława, monumentalnej gotyckiej świątyni, której ogrom zapiera dech w piersiach i świadczy o znaczeniu tego miasta w dawnych wiekach. Fontannę Trytona można także dostrzec, gdy się przejeżdża obok tramwajem.

Czytaj więcej: Zamek w Niedzicy

Nazwa bierze się od postaci dwóch Trytonów, dźwigających na swoich barkach ogromną muszlę, w której stoi chłopiec z dwoma psami, z których pysków tryska woda, która następnie kaskadą spada z brzegów misy. Między Trytonami skrywają się delfiny, z których pysków również tryska woda. Fontannę postawiono w 1709 roku po ogromnym pożarze, jaki nawiedził Ołomuniec. Stała jednak wtedy w innym miejscu, a w obecnym znajduje się od 1890 r. Zudował ją Wenzel Render, kamieniarz i rzeźbiarz z Ołomuńca. Nie można nie zauważyć podobieństwa tego dzieła do słynnej Fontanny Trytona na placu Piazza Barberini w Rzymie, której autorem był włoski malarz, rzeźbiarz i architekt Giovanni Lorenzo Bernini zwany Gianlorenzo.

Fontanna Herkulesa w Ołomuńcu

Zabytkowa fontanna Herkulesa znajduje się na Górnym Rynku (czes. Horní náměstí) dosłownie na wprost słynnego zegara astronomicznego w Ołomuńcu, umieszczonego w ścianie miejscowego zabytkowego Ratusza. Wystarczy ustawić się z drugiej strony i można mieć zdjęcie barokowej fontanny ze słynną Kolumną Trójcy Przenajświętszej w Ołomuńcu, zabytkiem z listy UNESCO, w tle. Fontanna Herkulesa jest drugą najstarszą barokową fontanną w Ołomuńcu. Zbudowano ją w 1687 roku, gdy być może nikt jeszcze nie myślał, że za niemal 350 lat turyści będą z zachwytem chodzić po morawskim mieście, by cieszyć się widokiem zabytkowych wodotrysków.

Czytaj więcej: Praski zegar astronomiczny

Koncepcję opracował Michael Mandik, rzeźbiarz ze Znojma. Najpierw fontanna stała przy północno-zachodnim narożniku ratusza, ale przeniesiono ją w 1716 roku, gdy rozpoczęła się nieco dalej budowa Kolumny Trójcy Przenajświętszej w Ołomuńcu.

W kamienym basenie wznosi się postument na planie kwadratu, a na nim stoi antyczny heros Herkules, bohater mitologiczny, przedstawiony w hełmie oraz opończy ze zwierzęcej skóry zakonczonej łapami z pazurami, zawiązanymi na piersi. W lewej ręce Herkules trzyma orlicę pokrytą wzorem szachownicy, która symbolizuje Ołomuniec. Niżej są tryskające wodą głowy siedmiogłowej Hydry, którą Herkules depcze i za chwilę uderzać będzie trzymaną w prawej ręce maczugą.
Woda zbiera się w kamiennej podmurówce, która tworzy misę fontanny. Również i ta fontanna zabezpieczona jest stalową konstrukcją wmontowaną w jej basen.

Fontanna z delfinem

Jest jeszcze trzymetrowa "Fontanna Dzieciątka z Delfinem" lub "Mała fontanna" wykonana w latach 1724-1725 przez rzeźbiarza Filipa Sattlera. Pierwotnie zdobiła ją figura dziecka z delfinem, jednak posąg ten nie zachował się i został zastąpiony płaskorzeźbą z głową lwa, z której tryska woda.Najpierw rzeżba znajdowała się przed brama zamkową na ul. Słowackiej. Jednak po likwidacji miejskiej bramy w 1883 roku przeniesiono ją przed klasztor dominikanów na ulicy Sokolskiej. 

Czytaj więcej: Katedra w Świdnicy

W 1909 roku powędrowała z kolej na dziedziniec szkoły przy ul. Na hráda 5. Dopiero w 2005 roku przypomniano sobie o tej studni, odnowiono i odrestaurowano, a następnie 7 listopada 2005 r. uruchomiono ponownie przed kościołem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny niedaleko klasztoru dominikanów. Woda w fontannie pochodzi z pobliskiej studni gotyckiej. Jesto ona podświetlana przez cały rok.

Fontanna Higiei w Ołomuńcu

Jest jeszcze w Ołomuńcu pozornie mniej rzucająca się w oczy, ale bardzo wyraźnie widoczna na rynku fontanna Higiei (cz. kašna Hygie). Znalezienie jej jest banalnie proste bo znajduje się w ścianie ratusza od strony Kolumny Trójcy Przenajświętszej. Woda, która z niej wypływa jest zdatna do picia, zatem można w niej w letnim skwarze ugasić pragnienie.

Czytaj więcej: Palmiarnia w Wałbrzychu

Higieja lub Hygieja, Hygea bądź Hygia to bogini z mitologii greckiej, personifikacja zdrowia, czczona wraz z Asklepiosem i należąca do jego orszaku. Od jej imienia pochodzi nazwa higieny - dziedziny medycyny zajmującej się wpływem środowiska na zdrowie ludzkie. Fontanna Higiei powstała pod koniec XIX wieku w dziesiątą rocznicę likwidacji twierdzy w Ołomuncu. Jednak rzeźba została uszkodzona w czasie drugiej wojny światowej i jest obecnie w muzeum. Zaraz po wojnie wykonana została przez Karela Lenharta nowa rzeźba.

Fontanna św. Jana Sarkandra

Fontanna św. Jana Sarkandra to inaczej Źródło Żywej Wody św. Jana Sarkandra (cz. Pramen živé vody sv. Jana Sarkandra). Fontanna znajduje się w wąskim przejściu ze schodami pomiędzy uliczkami Na Hradě a Mahlerową, w miejscu, gdzie przed wejściem do kaplicy św. Jana Sarkandra tworzy się nieduży dziedziniec. Miejsce jest ciasne, cieniste, ukryte między murami. A mimo to udało się tam wstawić w 2007 roku piękną fontannę autorstwa Otmara Olivy, który pochodzi z Ołomuńca. Rzeźba odlana z brązu przedstawia walkę dobra ze złem, które symbolizują węże. Gwoździe z krzyża świętego i rany Chrystusa, będące alegorią dobra, obmywa płynąca bez przerwy woda. Tryska ona z misy w kształcie muszli przegrzebka wykonannej z zielonawo-różowego granitu. Trzon fontanny przeradza się w zwężającą się iglicę o wysokości 6,2 metra. Na jej końcu lśni złota gwiazda.  

Czytaj więcej: Ruiny zamku Owiesno

Św. Jan Sarkander, w niektórych publikacjach wymieniany jako Johann Fleischmann to prezbiter, męczennik i święty Kościoła katolickiego, który jest patronem Moraw. Urodził się w Skoczowie na Śląsku w 1576 roku. Zasłynął procesją z Najświętszym Sakramentem, która w 1620 roku uratowała Holeszow przed złupieniem przez Lisowczyków w czasie wojny trzydziestoletniej. Został jednak aresztowany i osadzony w więzieniu w Ołomuńcu, gdzie był torturowany na kole, przypiekany pochodniami, a jego głowę ściskano żelazną obręczą, by ujawnił tajemnicę spowiedzi. Wskutek ran i gangreny zmarł. W 1720 roku grób męczennika otwarto, by stwierdzić po stu latach doskonały stan zwłok, co uznano za cud. Wówczas rozpoczął się proces beatyfikacji, a następnie kanonizacji. Złotą trumienkę z doczesnymi szczątkami świętego i jego zachowaną czaszkę można oglądać w gablocie w katedrze św. Wacława w Ołomuńcu.

Co zwiedzać w Ołomuńcu?

W Ołomuńcu koniecznie trzeba odwiedzić katedrę św. Wacława. Ta monumentalna świątynia, to znakomity wzorzec gotyckiej architktury sakralnej. Wnętrze tej świątyni sprawia na turyście ogromne wrażenie. Oprócz tego nie sposób pominąć Kolumny Trójcy Przenajświętszej na ołomunieckim Górnym Rynku. Ten zabytek wpisany jest na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na turystów czeka też zegar astronomiczny w Ołomuńcu. 

Czytaj więcej: Ogród kwiatowy w Kromieryżu

Warto obejrzeć Dolny Rynek, mający kształt trójkąta, na którym wznosi się Kolumna Mariacka, czyli słup morowy postawiony w podzięce za ustąpienie zarazy, mający chronić przed kolejną epidemią. Ciekawym pretekstem do tematycznej wycieczki będą ołomunieckie fontanny, jest ich w sumie dziesięć, z czego sześć to barokowe zabytki, a dwie to zupełnie nowe ujęcie tematu miejskiego wodotrysku.

Jak trafić do fontanny Ariona w Ołomuńcu?

Fontannę Ariona znaleźć bardzo łatwo. Znajduje się w południowo-zachodnim narożniku Górnego Rynku (cz. Horní náměstí) w Ołomuńcu na Morawach w Czechach. Od niej możemy zacząć zwiedzanie szlakiem fontann w Ołomuńcu. Trzy kolejne są na Górnym Rynku, dwie następne na Rynku Dolnym, a w poszukiwaniu kolejnych trzeba trochę pospacerować po Starym Mieście. 

 

Czytaj więcej: Cmentarz żydowski w Rabce-Zdroju

Jeśli są trudności z trafieniem, wystarczy kliknąć w Mapy Google, a wówczas z pewnością szybko dotrzemy na miejsce. Trzeba jednak pamiętać, żeby auto zostawić nieco dalej od rynku, by nie narażać się na kłopoty. I nastawić się na długi, lecz przyjemy spacer. To jedna z najpiękniejszych starówek w Czechach!

Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.