23 października 2019

To było pełne zaskoczenie. Te zwierzęta żyją w Chorwacji

Fauna Chorwacji obfituje w gatunki, które w Polsce są rzadsze, albo wręcz nie występują. Warto się zatem rozglądać i szukać eskcytującej przygody tam, gdzie pozornie jej nie ma. Egzotyczne zwierzęta w Chorwacji czaić się mogą pod każdym kamieniem, w każdej szczelinie. Jakie zwierzęta morskie w Chorwacji zamieszkują przy brzegu? Czy w Chorwacji są niebezpieczne zwierzęta? Czy w Chorwacji są rekiny? Chorwacja - na co uważać w wodzie? Jakie są groźne zwierzęta w Chorwacji?

Czytaj więcej: Warszawskie syrenki

Krótki pobyt nad morzem w Chorwacji może już dostarczyć niezwykłych wrażeń i obudzić żyłkę łowcy w cichym - zdawałoby się - plażowiczu. Odrobina inwencji i mamy sprzęt, który jest polowym akwarium dla zwierzaków. Tak moża bliżej poznać niektóre zwierzęta z Chorwacji.

Podwodny pościg za ośmiornicą w Chorwacji


Ośmiornica spotkana w Adriatyku to prawdziwa przygoda. Za każdym razem ośmiornicę było nam trudno wypatrzyć. Zwierzęta te są bardzo inteligentne i potrafią dobrze się kamuflować. Chorwacka ośmiornica potrafi czaić się między brodzącymi i pluskającymi się w wodzie ludźmi pod płaskim kamieniem na dnie, albo tkwić w szczelinie przysłonięta trzymaną za pomocą macki otwartą pustą muszlą małża. Złapanie jej nie należy do łatwych, bo głowonogi te potrafią sprawnie uciekać korzystając z przyssawek, chmur atramentu wyrzucanych do wody i napędu odrzutowego, który posiadają. Ośmiornica potrafi wydostać się z łodzi przez niemal nieistniejącą szczelinę w burcie i jest zaskakująco wytrwała. Zwierzęta te bez trudu przeciskają się przez szpary o szerokości 2,5 centymetra.
My złapaliśmy ośmiornicę dwa razy. Za każdym razem dobrze się jej przyjrzeliśmy.

Czytaj więcej: Pomnik Pileckiego w Warszawie

Zwierzę chwyta się dłoni oraz przedramienia mackami i całkiem sprawnie "chodzi". Ma także zagadkowe oczy oraz doskonały wzrok. Nieco dziwnie wygląda workowata część, która zlokalizowana jest za głową. Służy ona do nabrania wody i gwałtownego wyciśnięcia jej w razie niebezpieczeństwa przez wąską rurkę zwaną syfonem. Dzięki odrzutowi ośmiornica szybko oddala się od wroga. Tenże płaszcz służy także do oddychania. Chociaż ta część przypomina "mordkę" to nie jest przodem lecz tyłem zwierzęcia.
Fascynująca jest powierzchnia ciała ośmiornicy, która mieni się kolorami, przynajmniej w pewnym zakresie. Uwięziona w siatce dosłownie pulsuje zmieniającymi się odcieniami. Najwyraźniej tak reaguje na stres. Stopa jest u ośmiornic wykształcona w postaci ośmiu ramion pokrytych przyssawkami. Z kolei poniżej ramion jest otwór gębowy zaopatrzony w dziób. Żadna z ośmiornic nie zrobiła nam jednak krzywdy, my zresztą także obchodziliśmy się z nimi bardzo delikatnie. Po kilkunastu minutach wypuściliśmy je. Uwolnione zwierzę natychmiast kieruje się w stronę dna i od razu szuka kryjówki. Ośmiornice żyją krótko, ale w akwarium - jak się zdaje - nie musi to być regułą.

Cykady nadają ton w Dalmacji

Cykady to chyba najbardziej tajemnicze stworzenia w Chorwacji. Słychać je niemal wszędzie na wybrzeżu Adriatyku od świtu aż do późnego wieczora. Jednak znaleźć je nie jest tak łatwo. Gdzie siedzą cykady? Jak je znaleźć? Cykady należą do rodziny piewikowatych w nadrodzinie cykadowatych (Cicadidae) w podrzędzie cykadokszatałtnych zaliczanym do rzędu pluskwiaków. Rozwój cykad trwa od dwóch do siedemnastu lat. Gatunków cykad jest około 2900, zazwyczaj larwy bytują w ziemi, żywiąc się sokiem z korzeni. Ostatnia wylinka ma miejsce po wyjściu spod ziemi.


Dźwięk wydają za pomocą narządów o nazwie tymbale samce cykad, dla których jest to pieśń godowa przywabiająca samice. Donośny dźwięk może mieć nawet do 120 decybeli natężenia. Cykady z Chorwacji mają błoniaste skrzydła, za pomocą których potrafią się sprawnie oddalić. Nie lubią gwałtownych ruchów. Gdy zauważą ruch, milkną. Owady te mają ogromne znaczenie dla łańcuchów pokarmowych. Są ofiarami innych owadów, a także lubianym pokarmem m.in. ptaków. Są to też owady duże liczące kilka centymetrów długości. Pacnięcie lecącej cykady w ucho może zrobić wrażenie.





"Rozmodlona" modliszka

Modliszka (Mantis religiosa) 

Modliszka to bardzo charakterystyczny owad, który w Chorwacji jest dość często spotykany ze względu na ciepłe lato, które przyciąga tam turystów z całej Europy. Najczęściej modliszki występują w strefie tropikalnej i subtropikalnej. Tu jednak czują się bardzo dobrze. Najczęściej są to spotykane także w Polsce modliszki zwyczajne (Mantis religiosa). My jedną złapaliśmy w celu bliższego poznania i chwilowego "zaprzyjaźnienia się".


Nazwa owada wzięła się od charakterystycznej pozy, w której można spotkać "rozmodlonego" insekta. Modliszki są drapieżnikami, nawet kanibalami, ale eksperci twierdzą, że samice jednak nie każdego swojego samca pożerają. Zatem obiegowa opinia jest nie do końca prawdziwa. Warto obejrzeć modliszkę z bliska, ale trzeba to zrobić delikatnie. Dla człowieka to niewielkie zwierzę nie jest groźne. Można śmiało nosić je na ręce. Z nami modliszka przemaszerowała spory kawał jako żywa "spinka do włosów", budząc sensację wśród spacerowiczów na deptaku. Później ją wypuściliśmy.

Krab marmurkowy

Krab marmurkowy (Pachygrapsus marmoratus)

Najbardziej pospolitym krabem Chorwacji jest często widywany krab marmurkowy nazywany czasem krabem skalnym (Pachygrapsus marmoratus). Zwierzę to jest wszystkożerne. Żywi się głównie glonami, małżami i skałoczepami. Ubarwienie jest ciemne, brązowo-fioletowe z żółtawymi plamkami. Tułów ma długość 22–36 mm, a największe osobniki mogą mieć wielkość dłoni. Od pokrewnych gatunków z Morza Adriatyckiego (Pachygrapsus maurus i Pachygrapsus transversus) odróżniają go "zęby", które mogą występować po spodniej stronie karapaksu, po trzy po każdej stronie. Krab ten jest licznym mieszkańcem wybrzeży całego morza Śródziemnego od Atlantyku aż po jego wschodnie krańce, zamieszkuje także plaże i przybrzeżne skały Morza Czarnego. Kraje występowania to m. in. Maroko, Hiszpania, Francja, Chorwacja.


Krab marmurkowy (Pachygrapsus marmoratus)

Krabów w Chorwacji jest co niemiara. Można je spotkać na brzegu morza w pełnym słońcu, ale raczej rzadko. Jednak już po zmroku ożywiają się i wychodzą na żer. Największe kryją się w norach, których na ogół się trzymają. Łapanie krabów to niezła zabawa. Wbrew pozorom nawet duży krab szybko się poddaje. Trzeba go nakryć wyprostowaną dłonią, dociskając kleszcze do tułowia. Tak unieruchomiony krab jest już niegroźny. Można go ująć za pancerz, przyciskając nogi do jego spodniej strony i dokładnie obejrzeć bez narażania się na atak szczypcami.
My z łapania krabów uczyniliśmy wakacyjny rytuał. W tym celu organizujemy sobie przemyślnie podciętą butlę po wodzie sześciolitrowej. Zbiornik taki zawiera dużą porcję świeżej wody prosto z morza, a na dnie kamienie i morskie życie. To przenośne akwarium, które łatwo złapać i przemieścić w inne miejsce, pozwala zgromadzić najciekawsze okazy i długo im się przyglądać, nim trafią z powrotem do morza.










Gekon murowy z Chorwacji

Gegon murowy

Gekon chorwacki to po prostu pospolity gekon murowy. Zwierzę to występuje w całym basenie Morza Śródziemnego dość powszechnie, ale mieszczuchowi na wakacjach może być trudno go dostrzec. W dzień niewidoczne, pokazują się po zmroku, aby polować na nocne owady. 


Lubią dobrze nagrzane powierzchnie, jak przeróżne murki, czy asfaltowe lub betonowe płaskie powierzchnie. Gady te są niezwykle płochliwe, ale cierpliwi na pewno potrafią złapać tę jaszczurkę i obejrzeć ją z bliska - byle ostrożnie. Znalezienie gekona znakomicie ułatwia mocna latarka.


Nosacz z Chorwacji

Nosacz (Acrida turrita)

Jednym z takich niezwykłych zwierząt w Chorwacji jest nosacz (Acrida turrita). Ma kształt banana lub sierpa, jest koloru zielonego. Na pierwszy rzut oka można pomylić nosacza z pasikonikiem i tak zwykle jest podpisywany na zdjęciach zaskoczonych ludzi. Ale nosacz to nie świerszcz ani konik polny.


Owada tego można spotkać w Chorwacji w gajach oliwnych. Choć z wyglądu nosacz przypomina konika polnego, to raczej nie używa tylnych odnóży do skakania. Woli dostojnie kroczyć. W intensywnej zieleni jest niemal niewidoczny. Bardzo fotogeniczny.

Jaszczurka ruinowa

Jaszczurki ruinowe (Podarcis sicula) spotykane są powszechnie w całej Chorwacji. Ich nazwa - ruinowa - wiąże się z tym, że spotkać je można na starych murach, ropadających się domach lub zabytkowych budowlach. Pełno ich mieszka na murach zamku Trakošćan (chorw. Dvor Trakošćan lub Dvorac Trakošćan).


My spotkaliśmy ich wiele, ale ta jedna na wyspie Badija niedaleko Półwyspu Peljeszac, u wybrzeża Korczuli była szczególnie piękna. Kolor wpadał w niebieski. Była zwinna i czmychnęła zaraz do dziury w zmurszałej krokwi. Jaszczurki tego gatunku są spotykane w całym basenie Morza Śródziemnego. Dorastają do nawet 30 centymetrów długości, a znakiem szczególnym jest długi i cienki ogon.



Skorpiony w Chorwacji

W czasie pobytu na wyspie Badija poszliśmy na plażę, kamienistą, pokrytą głazami, ale plażę. Po krótkiej chwili emocje jeszcze wzrosły. Oto między spalonymi słońcem kamieniami przesuwał się zdradliwie sporej wielkości skorpion. Udało się go obejrzeć z bliska, a nawet potrzymać na otwartej dłoni. 


Jasna barwa sprawia, że dla niewprawnego oka ten szczodrze uzbrojony wędrowiec może być na pierwszy rzut oka niewidoczny. Chorwackie skorpiony są jasne, raczej delikatne i... niegroźne. Należą do rodzaju Euscorpius.








Czy w Chorwacji są niedźwiedzie?

Odpowiedź brzmi: tak. Te niebezpieczne zwierzęta w Chorwacji są. Niedźwiedzie brunatne w Chorwacji występują liczniej niż w Polsce, zwłaszcza w górskich regionach kontynentalnej części kraju. Szacuje się, że populacja niedźwiedzi brunatnych w Chorwacji wynosi około 700 osobników.
Najwięcej niedźwiedzi brunatnych w Chorwacji można spotkać w górskich regionach: LikaGorski Kotar i Velebit. Obszary te są chronione i objęte programami ochrony gatunkowej, a populacja niedźwiedzi jest monitorowana przez rządowe agencje.
Niedźwiedzie brunatne w Chorwacji są głównie roślinożerne, ale zdarza się, że polują na zwierzęta, takie jak jelenie czy dziki.
Wiele osób przyjeźdża do Chorwacji, aby podziwiać te piękne zwierzęta w ich naturalnym środowisku. Ważne, aby przestrzegać zasad bezpieczeństwa i nie zakłócać życia dzikiej przyrody.
Niedźwiedzie można obejrzeć w ośrodku dla dzikich niedźwiedzi we wsi Kuterevo. 

Jeżowce w Chorwacji. Czym grozi ukłucie?

Jeżowce w Chorwacji znajdziemy w wodzie przy wielu plażach w Chorwacji. Jeżowce w morzu w Chorwacji bytują na dnie, oblepiając skały i dno, ale tylko tam, gdzie woda jest czysta. Są naturalnymi indykatorami zanieczyszczeń. Jeśli ich nie ma, to często znaczy, że woda jest brudna. Jest ich szczególnie dużo w zatoczkach, gdzie woda faluje i dostarcza im dużo pokarmu organicznego. To bardzo niebezpieczne, bo właśnie tam ludzie plażujący na brzegu chodzą się kąpać. W dodatku jeżowce potrafią się przemieszczać za pomocą ruchów igieł. Jeśli weźmiemy jeżowca na rękę, będziemy mogli to wyraźnie zaobserwować.
W Chorwacji żyje około 20 gatunków jeżowców w tym jeden z najbardziej rozpowszechnionych - jeżowiec sklany (Paracentrotus lividus). Aby ustrzec się przed jeżowcami trzeba obserwować dno i po prostu nie wchodzić na nie. Warto mieć na sobie ochronne obuwie ze sklepu sportowego. Buty do wody zabezpieczą, ale nie zawsze. 
W najgorszym wypadku ograniczą skutki nadepnięcia na jeżowca. Co się dzieje gdy jest ukłucie przez jeżowca? Igły jeżowców po wejściu w skórę łamią się. Jednak jeżowce mają jad i potrafią go przez igłę wstrzyknąć w czasie ukłucia, jest to mechanizm obronny. Dodatkowo igły często pokrywają bakterie, co prowadzi później do zakażenia. Igłę jeżowca trzeba usuwać ze skóry pęsętą, a przy tym dezynfekować ranę. Najgorzej kiedy kawałek igły zostaje w stopie, dłoni lub innej części ciała. Wtedy trzeba udać się do lekarza. Punkty medyczne w Chorwacji są wielu większych miejscowościach, a Polakom nieodpłatne skorzystanie z ich pomocy zapewnia karta EKUZ.






Krab pustelnik

Kraby pustelniki są w Chorwacji bardzo częste i łarwo je znaleźć. Wystarczy poszukać muszli i przyjrzeć się, czy zamieszkuje ją ślimak, czy ktoś zupełnie inny...

Krab pustelnik zazwyczaj wybiera muszlę rozkolca. Gdy robi się za mała, szuka większej. Niekiedy można na dnie morza zaobserwować całe gruly takich krabów, które kiwają sobie muszlami po piasku lub kamieniach.






















Szakale w Chorwacji. Jak je rozpoznać?

Będąc w Orebiciu przekonaliśmy się, że w Chorwacji żyją szakale. Najwyższy szczyt Półwyspu Pelješac, którego Orebić to największe miasteczko, to Sveti Ilija, liczący sobie 961 m n.p.m. Góra Świętego Eljasza to cel pieszych wycieczek. Choć zaleca się ostrożność i wzięcie przewodnika.
Opadające w kierunku Adriatyku strome zbocza upodobały sobie szakale złociste. Szakal złocisty (Canis aureus), to po Chorwacku Čagalj. Te zwierzęta żyją w niewielkich grupach i nawołują się głośno po zmroku charakterystycznym wyciem, przypominającym śmiech lub łkanie. Niestety, mimo, że widzieliśmy kilka osobników czmychających nocą, to zdjęcia nie udało się zrobić. Udało się jednak nagrać ich głosy.


Koty z Chorwacji

Chorwaci mają słabość do kotów. Koty są częstym obrazkiem w konobach. Wałęsają się po ulicach, wylegują się w cieniu. Jeden wylegiwał się w Orebiciu na drodze dojazdowej do przystani promowej. Inny spał między autami na parkingu w porcie w tym mieście. Kotów nie brakuje także na Korczuli. Jeden spał nieniepokojony w miejscu, gdzie przechodzą masy turystów, drzemał po drugiej stronie barierki drewnianego pomostu. Obok przechodzili ludzie z całego świata.









Wakacje nad Adriatykiem. Urlop nad Adriatykiem

Morze Adriatyckie, inaczej Adriatyk, to po chorwacku Jadransko More lub Jadran. To dlatego wiodąca wybrzeżem dalmatyńskim chorwacka "stara droga" krajowa to "jadranka" czyli jadrańska magistrala. Inaczej to droga D8 czyli po chorwacku državna cesta D8 albo Jadranska Magistrala. Znana także jako Magistrala Adriatycka, była kiedyś nazywana najniebezpieczniejszą drogą w Chorwacji, albo "drogą śmierci". Zupełnie jak nasza Zakopianka. Rzeczywiście wąsko tu, kręto i nietrudno o wypadek. Jednak dziś zastąpiła ją wygodna autostrada A1 (europejska droga E 65). Zamiast stresować się na wąskich zakrętach można wygodnie przejechać przez całą Chorwację.


Morze Adriatyckie wzięło nazwę od starożytnego portu morskiego Hadria, który Etruskowie założyli na północnym brzegu akwenu. Umownie leży między Półwyspem Apenińskim, czyli Włochami, a północną częścią Półwyspu Bałkańskiego, czyli m.in. Chorwacją, Czarnogórą i Albanią. Na południu graniczy umownie z Morzem Jońskim między wybrzeżem Grecji, "podeszwą" włoskiego buta i Sycylią. Adriatyk jest morzem śródlądowym, to część Morza Śródziemnego. Na Adriatyku zauważymy przypływ i odpływ, a różnica poziomów wynosić może około 90 cm. Woda w Adriatyku jest ciepła - latem ma do 26 st. Celsjusza, zimą może mieć zaledwie 7 stopni. Największa głębia Adriatyku to 1324 m, a zasolenie wynosi od 4 do 38 promili. Powierzchnia Adriatyku to 139 tys. km km².

Wakacje w Chorwacji, urlop w Chorwacji

Chorwacja to kraj położony w południowo-wschodniej Europie nad Morzem Adriatyckim. Państwa sąsiedzkie to: SłoweniaWęgrySerbiaCzarnogóra oraz Bośnia i HercegowinaStolicą Chorwacji jest Zagrzeb, a językiem urzędowym jest chorwacki.
Chorwacja jest popularnym celem turystycznym ze względu na piękne plaże, krystalicznie czystą wodę w Morzu Adriatyckim, malownicze krajobrazy i bogatą kulturę. 


W Chorwacji znajduje się wiele historycznych miast, w tym: DubrownikSplitRovinj i Zadar, a także liczne parki narodowe, takie jak Park Narodowy Jezior PlitwickichPark Narodowy Krka i Park Narodowy Brijuni.
Chorwacja jest także znana z piłki nożnej, a jej narodowa reprezentacja piłkarska osiągała sukcesy na arenie międzynarodowej, zdobywając m.in. wicemistrzostwo świata w 2018 roku.




Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.


Znasz? Skomentuj!