Zastanawiałem się pewnego dnia, czy jest kościół drewniany drewniany w Warszawie, jak w wielu znacznie mniejszych miejscowościach. Zatem, czy drewniany kościół w Warszawie jest, czy go nie ma? Czy jest w stolicy świątynia drewniana, odpowiednio stara, sprzed wielu wieków, świadectwo dawnego ciesielstwa i silnej wiary, która nakazała ludziom stawiać takie perełki? Poszukałem i... znalazłem!
Przebłaganie za hulaszcze życie
"Kościół został wybudowany prawdopodobnie w roku 1534 z fundacji królowej Bony i pewnego bogatego szlachcica, który w tym miejscu miał pustelnię, gdzie pokutował za hulaszcze życie" - pisze parafia. Królowa Bona, ta sama, która zamieszkiwała na zamku w Chęcinach, miała mieć tutaj ogromne włości po śmierci męża. O tej świątyni pisze się też: kościół bernardynów na Pradze. Skąd kościół? Już w X-XI wieku Grodzisk był osadą targową, należącą do dóbr książęcych, a potem, gdy Mzowsze zostało włączone do korony - królewskich.Czytaj więcej: Zamek Królewski w Warszawie
Inne źródła twierdzą, że kościół w Grodzisku zbudowali w 1717 r. bernardyni, gdy starsza świątynia spłonęła w potopie szwedzkim, a ziemię tę zakon miał otrzymać w 1602 r. od króla Zygmunta III Wazy w zamian za dotrzymanie obowiązku odprawiania co niedziela mszy świętej. To bernardyni wznieśli okazały dom mieszkalny, siedzibę dla zakonu. Następnie grunty pozostały w rękach zakonnych około ćwierć wieku.
Historia drewnianego kościoła z Białołęki
Według źródeł bernardyni budowali więc w 1717 roku modrzewiowy kościół w miejsce wcześniejszego, który spłonął doszczętnie, być może nawet taka tragedia wydarzała się nie jeden raz. Wszak nie były to czasy, kiedy co wieś była remiza straży ogniowej, pomp nie znano. Gdy ogień chwycił się więźby, to był już koniec. W 1734 r. parafia zyskała dwa spiżowe dzwony. W 1811 roku we wnętrzu miały być już cztery ołtarze. Główny ołtarz, tak jak dziś, zdobił wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej. Pochodzić ma on z kościoła bernardynek rozebranego na Pradze pod fortyfikacje w 1809 r. Po bokach byli święci: Antoni, Michał i Jan Nepomucen.
W 1864 r. doszło do kasaty zakonu i włączenia kościoła do parafii Matki Boskiej Loretańskiej na Pradze. W 1888 r. kościół wyremontowano, a od 1895 do 1917 r. był on filią parafii obejmującej wsie Grodzisk oraz Drewnica, Marki i Siwki. W czasie drugiej wojny światowej doszło do zniszczeń, świątynia spłonęła. Dopiero w 1950 r. udało się kościół gruntownie odbudować, a właściwie wznieść na nowo. Została bowiem wówczas niemal dwukrotnie wydłużona nawa, powstał zupełnie nowy dach. Warto wspomnieć, że w pobliżu kościoła leży zabytkowy cmentarz z XVI wieku wpisany do rejestru zabytków. Kard. Stefan Wyszyński dekretem z 28 września 1958 roku ustanowił tutejszy kościół filią parafii Św. Izydora w Markach i nadał mu prawo prowadzenia ksiąg metrykalnych. Następnie 1 lipca 1975 roku kardynał erygował samodzielną parafię św. Michała Archanioła z części parafii Św. Izydora w Markach. Od 1977 r. Grodzisk należy administracyjnie do Warszawy.
Modrzewiowy kościół w Warszawie
Kościół orientowany z wejściem od wschodu jest modrzewiowy, o konstrukcji zrębowej, oszalowany deskami, przykryty dwuspadowym stromym dachem krytym gontem. To dach taki, jakie kiedyś budowano. Nie ma wieży. Jest tylko na szczycie dachu niewielka sygnaturka, wieżyczka z cebulastym hełmem, która mieści mały dzwonek, wzywający wiernych na mszę lub oznajmiający ważne wydarzenie eucharystyczne w czasie nabożeństwa. Czworoboczna dzwonnica drewniana, maleńka, dwukondygnacyjna, jest obok kościoła. Konstrukcji słupowej, oszalowana deskami, kryta gontem. Dzwony są skryte w otworach przesłoniętych nabitymi żaluzjowo listwami, tworzącymi tak zwane przeźrocza. Na zewnętrznej ścianie dzwonnicy znajduje się figura św. Floriana, chroniącego przed pożarami. Z przodu kościoła jest niewielki przedsionek. Nia ma we wnętrzu bocznych kaplic we wnękach, są jedynie ołtarze umieszczone pod ścianami i w niewielkim prezbiterium, do którego przylegają zakrystie. Wszystko nakrywa płaski strop.
Dziś w świątyni jest niewielka kazalnica z barokowymi rzeźbami Matki Bożej, św. Józefa i św. Antoniego, umieszczona po lewej stronie. Ołtarz główny z obrazem Marki Boskiej Częstochowskiej pochodzi z XVIII w. i - jak wspomniano - został przeniesiony w 1809 r. ze zburzonego pod budowę napoleońskich fortyfikacji kościoła barokowego bernardynek na Pradze. Jest umieszczony za barierką - balaskami, a po bokach są zabytkowe drewniane figury św. Feliksa z Kantalicjo stojącego na cokole z napisem "św. Stanisław Kostka" i św. Jana Nepomucena. Drewniana chrzcielnica po prawej stronie ołtarza i ołtarze boczne, które tak naprawdę są obrazami powieszonymi wprost na drewnianej ścianie pozbawionej polichromii. We wnętrzu jest jeszcze zabytkowy jest obraz św. Stanisława z XVIII wieku i kielich przerobiony w 1889 r. W kościele są sześciogłosowe organy z 1976 r. Sufit płaski, biały, bez malowideł. Wyposażenie skromne, ławki sosnowe. Zakrystie mieszczą się w przybudówce, za prezbiterium. To wszystko, co widzimy dziś, to efekt remontu świątyni z lat 2003-2004. Ale prace porządkowe trwały jednak już wcześniej - od 1998 do 2006 r., a prowadził je ks. Jan Strzyż.
Ucieczka z upałów w cień
Spacer wokół kościoła skrytego w gąszczu sporych drzew to wytchnienie w czasie upałów. Nie brakuje tu ławek i można spokojnie oddać się zadumie w cieniu, z dala od ulicznego zgiełku. Świeci pełne słońce, na ulicy jest ponad 40 st. Celsjusza. Tutaj jest co o najmniej 10 st. Celsjusza chłodniej, a delikatny wietrzyk przynosi ulgę.
Ładnie, nostalgicznie pachnie podkładami kolejowymi. Tej nuty nie można pomylić z niczym innym. Z pewnością część drewna w poprzednich latach zakonserwowano xylamitem, stosowanym do konserwacji drewna w PRL i produkowanym w latach 60., 70. i 80. ubiegłego wieku. Dziś tego środka już się nie stosuje ze względu na jego toksyczność.
Msze św. w parafii św. Michała Archanioła
W dni powszednie msze święte w parafii św. Michała Archanioła w Warszawie odprawiane są o godzinie 7:00 i 18:00.
Z kolei w niedziele i święta nabożeństwa w modrzewiowym kościele odbywają się w godzinach: 7:00, 9:00, 10:30, 12:00. 18:00, 20:00.
Dojazd do drewnianego kościoła na Białołęce
Kościół św. Michała Archanioła stoi przy ul. Głębockiej 119 w warszawskiej dzielnicy Białołęka. Dojazd do drewnianego kościoła na Białołęce wcale nie jest taki prosty. Trzeba bowiem w odpowiednim miejscu skręcić z trasy Toruńskiej na odnowiony całkiem niedawno wiadukt.
Czytaj więcej: Fontanny w Ołomuńcu
Następnie trzeba się kierować na północ i cały czas jechać ulicą Głębocką, co wymaga uwagi, bo droga wcale nie prowadzi prosto tylko co jakiś czas lekko skręca, w dodatku po drodze jest pięć większych i mniejszych rond. Nie jest to daleko, bo zaledwie niespełna dwa kilometry, ale można się zgubić. Kościół będzie po lewej stronie, a po prawej będzie nieduży żwirowy parking przy sklepie ogrodniczym.
Jeśli nie możesz dojechać, nie martw się, skorzystaj z Map Google.
Zdjęcia drewnianego kościoła św. Michała Archanioła z ul Głębockiej w Warszawie.
To niejedyny kościół drewniany w Warszawie. Na cmentarzu Bródnowskim znajdziemy kościół świętego Wincentego à Paulo, a w Starej Miłośnie w obrębie dzielnicy Warszawy - Wesołej - kościół św. Antoniego Padewskiego. Są one jednak znacznie młodsze od tego z Białołęki.
Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.
Znasz? Skomentuj!