Kościółek drewniany w Skrzydlnej. Z kolonią nietoperzy

Drewniany kościół w Skrzydlnej odwiedziliśmy, zatrzymując się na krótką przerwę w trasie do Szczyrzyca. Zabytek jest bardzo ładny. Efekt nieco tylko psuje blaszany dach, którym jest nakryta nawa, prezbiterium i dzwonnica. Wielka szkoda, że nie ma na nim choćby udającej gont dachówki blaszanej. Byłoby o wiele ładniej. Ta dość typowa w wyglądzie świątynia jest nieużywana, parafia ma nowy kościół nieco wyżej. W środku drewnianego zabytku mieszkają nietoperze.

Czytaj więcej: Sprawdzono, min nie znaleziono

A zwiedzanie drewnianego kościoła w Skrzydlnej (woj. małopolskie) nie było niestety możliwe. Gdybyśmy zapytali może dałoby się do środka zajrzeć, ale na bramie była kłódka, a my mieliśmy zbyt mało czasu na poszukiwanie proboszcza. Gdy tam byliśmy, trwały zresztą jakieś prace remontowe pod szyldem Unii Europejskiej. Być może kiedyś ten kościół jeszcze się na turystów otworzy...

Drewniana konstrukcja zrębowa

Parafia w Skrzydlnej została erygowana w 1351 r. Do XIX w. była to parafia św. Mikołaja i Anny. Obecny kościół pomocniczy św. Mikołaja Biskupa w Skrzydlnej powstał z fundacji Prokopa Pieniążka w XVI wieku. Ponoć w czasie budowy fundator zginął na budowie, która przedłużyła się znacznie. Ostatecznie świątynię konsekrowano w 1585 roku. Konstrukcja drewniana, która uległa osłabieniu została jednak częściowo zdemontowana i zastąpiona murowanym prezbiterium. Drewniana nawa została rozbudowana w 1787 roku i uzupełniona o pozorne sklepienia. Kościół ten był wtedy najprawdopodobniej kryty gontem, tak jak wiele podobnych świątyń drewnianych w tamtym czasie. Innego pokrycia dachowego, odpowiednio "godnego" dla takiej świątyni na wsiach nie znano.

Czytaj więcej: Muzeum Osteologiczne SGGW w Warszawie

W 1838 roku dobudowana została kaplica. Również drewniana. Ściany i sklepienia pokrywa polichromia z motywami figuralnymi i ornamentami. Jest to jednak dzieło stosunkowo młode, które Tadeusz Łakomski namalował w 1958 roku. Wraz z kaplicą powstała barokowa wieża, którą odnowiono w 1959 roku. Główny ołtarz zbudowany został w stylu barokowym na przełomie wieków XVII i XVIII. Zdobi go gotycki obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVI stulecia. Ołtarze boczne pochodzą z końca XVII wieku i przedstawiają Matkę Bożą z Dzieciątkiem, rzeźbę Najświętszego Serca Jezusowego, trzeci ołtarz ma kopię obrazu z Kaplicy Loretańskiej z bazyliki mariackiej w Krakowie, autorstwa Anny Ritter. W 2009 roku wymienione zostało poszycie dachu, który przykryła blacha.

Nagrobek, chrzcielnica i ambona

Jednonawowy kościół o konstrukcji zrębowej ma więc kamienne prezbiterium i kamienną zakrystię i niewielką drewnianą kaplicę. Dach jednokalenicowy wieńczy wieżyczka z sygnaturką - jak na większości takich świątyń. Sygnaturka obsługiwana z wnętrza kościoła sznurem służyła do bezpośredniego wezwania na mszę. Drewniana wieża ma barokowy hełm i nadwieszoną iglicę. Obok świątyni wznosi się osobna dzwonnica. Osobna, bo w momencie fundacji kościół wieży z dzwonami nie miał.

Czytaj więcej: Muzeum chirurgów w Edynburgu

W środku uwagę przykuje renesansowy piaskowcowy nagrobek fundatora kościoła Prokopa Pieniążka jako rycerza w zbroi z 1587 roku. Stoi tam także barokowa XVIII-wieczna chrzcielnica. Nad nawą góruje XVII-wieczna renesansowa ambona. Z kolei na tęczowej belce znajduje się XIV-wieczny gotycki krzyż. Feretrony są z XVII i XVIII wieku. A rzeźby i zdobiące ściany obrazy to dzieła z XVI i XVII wieku.

Siedlisko rzadkich nietoperzy

Gdy my tam byliśmy, wstępu na teren przykościelny, porośnięty sędziwymi drzewami pomnikowymi broniła kłódka. Teren kościelny otacza kamienny mur z przełomu XVIII i XIX wieku z trzema niewielkimi kapliczkami z pierwszej połowy XIX stulecia. Szkoda, że nie dało się wejść, bo otoczenie kościoła i on sam wyglądają bardzo ładnie. Warte są choćby jednego zdjęcia. Nie wyglądało jednak na to, że można zajrzeć do środka. Wyglądało za to, jakby był tam prowadzony jakiś remont.

Czytaj więcej: Dąbrowiecka Góra Skansen Forteczny

Mimo trudności związanych ze zwiedzaniem, kościół leży na Szlaku Architektury Drewnianej.
Co ciekawe na poddaszu jest ostoja nietoperzy. Mieszkają tu w dużej liczbie podkowce małe.
Miejsce to znajduje się pod opieką fundacji "Pro Natura" i "Ekofundusz". A informuje o tym stosowna tablica.

Skrzydlna. W jakim jest Beskidzie?

Skrzydlna to wieś położona w gminie Dobra, w powiecie limanowskim, w województwie małopolskim. W latach 1975-1998 miejscowość należała do nieistniejącego województwa nowosądeckiego. To nie byle jaka wioska. Pierwsza wzmianka datuje się na 1296 rok. A od 1424 roku Skrzydlna miała nadane przez króla Władysława Jagiełłę prawa miejskie. Choć w kronikach Jana Długosza jest zauważona jako Czidlna lub Krzidlna, Skrzydlna niedługo potem upadła. W latach 1850-1862 mieścił się tu jeszcze niewielki powiat, czyli bezirk. Z kolei do 1954 r. wieś była centrum gminy Skrzydlna, której kompetencje przejęła Gromadzka Rada Narodowa, działająca tu do 1972 r., obejmując jeszcze trzy inne wsie - Wolę Skrzydlańską, Przenoszę i Stróżę.

Czytaj więcej: Fontanny w Ołomuńcu

Według legendy miał tędy przed prześladowaniami uciekać święty Wojciech, ale nic poza legendą o tym nie świadczy. Wieś w przeszłości należała m.in. do Ratoldów, Pieniążków i Wilkoszewskich.
Skrzydlna leży na terenie Beskidu Wyspowego. Można stąd rozpocząć wycieczki na Śnieżnicę - gdzie znajdziemy wyciąg narciarski, Ćwilin, Ciecień i Mogielicę, która należy do Korony Gór Polski. Łagodnie pofalowany teren zachęca do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej. W pobliżu zobaczymy rezerwat "Śnieżnica", a w nim buczynę karpacką.

Co jeszcze zobaczyć w Skrzydlnej?

Oprócz drewnianego kościoła z XVI wieku w Skrzydlnej, który znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej, znajdziemy także piętrowy, murowany obronny dwór szlachecki z przełomu XVI i XVII wieku o powierzchni 740 metrów kwadratowych. Zbudować go miał ten sam Prokop Pieniążek, który postawił tu kościół. To prostokątna budowla otoczona fosą i wałem. Ten renesansowy obiekt został przebudowany w XVIII wieku. W zachodniej części parterowej tego obiektu można oglądać sklepienia kolebkowe i krzyżowe, a na piętrze - w dawnej kaplicy - lustrzane. Są w nim dziś prywatne mieszkania. Dwór otacza park, w którym można podziwiać pomnikowe okazy drzew.

Czytaj więcej: Punkt Mazury

Pierwotnie we wsi miał się znajdować średniowieczny dwór obronny komesów Ratułdów z murowaną więżą obronną, o którym zapisy mówią około 1473 roku. Być może był on nawet ulokowany w tym samym miejscu.
Na cmentarzu w Skrzydlnej zobaczymy groby ofiar niemieckiej pacyfikacji z czasów drugiej wojny światowej, do której doszło pod Śnieżnicą. 5 września 1939 r. niemiecki oddział zamordował dziewięź osób, a 20 sierpnia 1944 r. zginęły 23 osoby, spłonęło 13 gospodarstw.
We wsi jest jeszcze kapliczka Chrystusa przy słupie z XVIII wieku.

Gdzie leży Beskid Wyspowy?

Beskid Wyspowy to część Beskidów Zachodnich, leżąca w woj. małopolskim pomiędzy doliną rzeki Raby a Kotliną Sądecką. Nazwa wzięła się od występowania w tej grupie górskiej odseparowanych od innych szczytów górskich o wysokości względnej od 400 do 500 metrów. Beskid ten ma powierzchnię około tysiąca kilometrów kwadratowych. Leży między Kotliną Rabczańską i Gorcami oraz Kotliną Sądecką. Na północy granicą jest Pogórze Wiśnickie. Granice te są jednak płynne. Szczyty Beskidu Wyspowego charakteryzują się wybitnością. Są bowiem strome, a nawet bardzo spadziste, zwłaszcza jeśli chodzi o stoki północne. Podejścia są wymagające, ale wierzchowina zwykle jest dość płaska, zdarza się, że jest wylesiona i uprawia się na niej pola, występują tam także przysiółki.

Czytaj więcej: Ogród kwiatowy w Kromieryżu

Najważniejsze szczyty to: Mogielica - 1170 m, Ćwilin - 1072 m, Jasień - 1063 m, Modyń - 1029 m, Luboń Wielki - 1022 m, Krzystonów - 1012 m, Śnieżnica - 1007 m, Szczebel - 977 m, Lubogoszcz - 968 m, Łopień - 951 m, Cichoń - 925 m, Ostra - 928 m, Jaworz - 918 m, Hala - 913 m, Sałasz Wschodni - 909 m oraz Lubomir - 904 m. Godne uwagi są przełęcze, na przykład przełęcz Glisne, opodal Mszany Dolnej o wysokości 634 m n. p. m. W Beskidzie WYspowym można spotkać wychodnie piaskowca, czyli skałki - na przykład Diabli Kamień koło Szczyrzyca. Na Luboniu Wielkim znajdziemy gołoborze podobne do tych z Gór Świętokrzyskich. Występują także jaskinie, na przykład najbardziej znane: Zimna Dziura na Szczeblu, Jaskinia Zbójecka w Łopieniu i Jaskinia w Jaworzu. Jest ich jednak znacznie więcej. Do 2017 roku grotołazi opisali 75 takich obiektów. W górach tych są tylko dwa typowe schroniska turystyczne: schronisko PTTK na Luboniu Wielkim i schronisko PTTK na Kudłaczach.

Jak dojechać do kościoła w Skrzydlnej?

Dojazd do kościoła w Skrzydlnej jest nieco skomplikowany. Trzeba w odpowiednim miejscu skręcić z drogi wojewódzkiej 964, która najogólniej mówiąc łączy Mszanę Dolną z Dobczycami.

Czytaj więcej: Fort Beniaminów

W jednym miejscu można się zgubić, ale jadąc z nawigacją można dojechać bez problemu. Także na rowerze. A najlepiej kliknąć w Google Maps.