Wędrując między Placem Teatralnym a Bankowym w Warszawie można się natknąć na kościół św. Antoniego Padewskiego. Ta potężna budowla wraz z przyległymi zabudowaniami klasztornymi zajmuje spory kawał terenu przy ul. Senatorskiej. Kościół św. Antoniego z Padwy to jedna z najpiękniejszych świątyń reformackich w Polsce. Najciekawiej jest w podcieniach krużganków, ludzie przychodzą specjalnie, aby to zobaczyć.
Zagłębiamy się w cień krużganków i niespodziewanie okazało się, że są tu liczne epitafia znanych postaci. Jedną z najnowszych jest tablica poświęcona himalaiście Piotrowi Morawskiemu. Zdobywca ośmiu ośmiotysięczników zginął na Dhaulagiri (8167 m n.p.m.) 8 kwietnia 2009 roku. Tu jest jego epitafium.
Są także tablice pisarki Klementyny Hoffmanowej, malarza Rafała Hadziewicza, poety Stanisława Jachowicza, aktora Ludwika Panczykowskiego[, prezydenta Wilna Wiktora Malaszewskiego, pisarza Tadeusza Dołęgi-Mostowicza. Jest tu także wiele tablic poległych podczas drugiej wojny światowej, ofiar niemieckich obozów koncentracyjnych oraz żołnierzy polskich, którzy zginęli w czasie wojny obronnej w 1939 roku.
 |
| commons.wikimedia.org |
Królewska świątynia reformacka
Pierwotny kościół w tym miejscu został ufundowany przez króla Zygmunta III Wazę, który w ten sposób dziękował za zdobycie Smoleńska 13 czerwca 1611 roku. Uroczysta erekcja krzyża odbyła się 4 października 1611 roku w obecności samego króla. Jednak już w 1657 – w czasie najazdu szwedzkiego kościół i klasztor zostały zniszczone przez wojska Rakoczego.
Dopiero w latach 1668-1680 Stanisław Leszczyc-Skarszewski, kasztelana wojnicki, zbudował na miejscu zniszczonej świątyni murowany kościół najprawdopodobniej według projektu Józefa Bellottiego. 31 sierpnia 1681 roku konsekrował świątynię bp poznański Stefan Wierzbowski. Równocześnie zbudowano klasztor ukończony w 1735 roku.
Kościół św. Antoniego Padewskiego był świątynią królewską. W latach 1734–1735 król August III Sas polecił wybudować po prawej strony prezbiterium dla siebie i żony oratorium zwane lożą królewską. W 1851 r. przed kościołem ustawiono figurę Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny dłuta Antoniego Messinga, którą można podziwiać do dziś.
W 1864 r. po Powstaniu Styczniowym rząd carski wydał decyzję o kasacji zakonóœ. Kościół przejęli księża diecezjalni, a klasztor zlikwidowano 7 lipca 1867 roku.
Obecnie kościół i parafia należą do franciszkanóœ (dawniej reformatów), którym abp Stefan Wyszyński, ordynariusz warszawski i Prymas Polski, przekazał je pismem z 1 lipca 1949 roku.
Tablice mieszczan, żołnierzy, zasłużonych
W 1792 roku do istniejącego w linii fasady niewielkiego krużganka, warszawski architekt Hilary Szpilowski dostawił dwa dalsze zadaszone korytarze, biegnące prostopadle do istniejącego założenia.
Z biegiem lat krużganki i nawy wypełniły się wmurowanymi w ściany nagrobkami i epitafiami mieszczan.
To właśnie owe krużganki i niespotykany zbiór upamiętnień zmarłych mieszkańców Warszawy budzi ogromne zainteresowanie turystów. To z pewnością unikatowe miejsce, które uświadamia, czym jest przeszłość i jak mógł wyglądać dawny świat. XIX wiek, którego już nie pamiętamy. Gdzieniegdzie tylko są znaki nowszego czasu, naszej, nowożytnej rzeczywistości. Na przykład wpomniana wyżej tablica himalaisty Piotra Morawskiego.
Kaplice św. Antoniego i św. Franciszka przyozdobione zostały bogatymi sztukateriami. Szczególny podziw budzi krata koronkowej roboty wykonana przez jednego z zakonników.
Klasztor i kościół ucierpiały w czasie drugiej wojny światowej. We wrześniu 1939 roku spaliła się kaplica Matki Bożej.
Z kolei w czasie Powstania Warszawskiego w 1944 roku spłonął dach kościoła, sygnaturka, wnętrze wraz z wielkim ołtarzem i dwoma ołtarzami bocznymi, ambona, organy oraz cały budynek klasztorny. Ze świątyni zostały ruiny, a częściowo ocalały jedynie sztukaterie na sklepieniach kaplic oraz krata. Odbudowa kościoła, któ©a rozpoczęła się w 1949 roku trwała 20 lat.
W odbudowanym kościele na uwagę zasługuje obraz "Opłakiwania" z końca XVII w., obrazy św. Franciszka i św. Antoniego, pędzla Rafała Hadziewicza, a także epitafium dwóch żon marszałka nadwornego Jerzego Mniszcha, Mechtyldy z Szembeków (zm. 1747 r.) i Amalii z Bruhlów (zm. 1772 r.) przypisywane Janowi Plerschowi.
Kościół św. Antoniego z Padwy. Jak dojechać?
Kościół św. Antoniego Padewskiego znajdziemy w Warszawie przy ul. Senatorskiej 31.
W razie problemów z dotarciem na miejsce można kliknąć w Mapy Google.
Rozpocznij dyskusję
Prześlij komentarz