Pomnik Kazimierza Górskiego wznosi się na obrzeżach Stadionu Narodowego w Warszawie. Jest wysoko, na piedestale, bo też nikt nie zakwestionuje jego zasług dla polskij piłki nożnej. Legendarny trener Kazimierz Górski pod lewą pachą ma piłkę. Wygląda, jakby szedł na trening kadry narodowej, wygląda jakby właśnie piłkarska reprezentacja Polski czekała na murawie na selekcjonera.
Historia Stadionu Dziesięciolecia
Budowa Stadionu Dziesięciolecia trwała od sierpnia 1954 roku do lipca 1955 roku. Stadion X-lecia miał oficjalną nazwę Stadion Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego. Był to stadion olimpijski, piłkarsko-lekkoatletyczny, z pełnowymiarowym boiskiem do piłki nożnej pośrodku, ośmiotorową bieżnią długości 400 metrów oraz odkrytymi trybunami z drewnianymi ławkami na 71 tys. 008 osób na koronie, do krórej usypania użyto gruzów ze zburzonej Warszawy. Ławeczki te zmieściły wielokrotnie nawet 100 tys. widzów. Pobliski parking mieścił 900 pojazdów.
Stadion był szykowany początkowo na V Światowy Festiwal Młodzieży i Studentów w 1955 roku. Konkurs wygrali architekci: Jerzy Hryniewiecki, Zbigniew Ihnatowicz i Jerzy Sołtan. Oficjalne otwarcie stadionu miało miejsce 22 lipca 1955 r., w jedenastą rocznicę ogłoszenia Manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Odbył się i festiwal młodzieży. Następnie odbywały się tam najważniejsze imprezy propagandowe, kulturalne i sportowe, a nawet kongresy Świadków Jehowy. Organizowano tam m.in. wielokrotnie finisz kolarskiego Wyścigu Pokoju oraz międzynarodowe mecze reprezentacji piłkarskiej. Ostatni raz reprezentacja Polski grała tam w eliminacjach do euro 17 kwietnia 1983 r. z Finlandią. Wynik - 1–1 (1–1) - ustalili sami Polacy, dzięki golom Włodzimierza Smolarka oraz Pawła Janasa, który strzelił samobója.
Od stadionu do jarmarku
Po 1983 roku Stadion Narodowy w Warszawie był w coraz gorszym stanie. Dlatego zapadła decyzja o jego dzierżawie. Jarmark Europa, znany również jako bazar Europa, był jednym z największych targowisk w Warszawie, funkcjonującym na Stadionie Dziesięciolecia od 1983 do 2008 roku. Największe warszawskie targowisko powstało, gdy miasto wydzierżawiło Stadion Dziesięciolecia firmie Damis. Działało tam ponad 5 tys. podmitów gospodarczych. Jeździło się tam wtedy po wszystko, co potrzebne "na stadion". Szybko przyciągnął on rzesze kupców i klientów, stał się "miastem w mieście", gdzie w tych ubogich czasach można było znaleźć niemal wszystko. Była tam odzież, obuwie, elektronika, wszelkie napitki. Jednym słowem - mydło i powidło. Wiele produktów pochodziło z nielegalnych źródeł, królowały pirackie płyty DVD i kasety magnetofonowe z polskich wytwórni, niejednokrotnie nagrywane "pod polskiego klienta". To tam narodziły się słynne "Metal Ballads".
Dopiero w 1996 roku targowisko otrzymało nazwę Jarmark Europa, co miało symbolizować otwarcie Polski na handel po latach zatęchłego komunizmu. Handlowali tam m.in. Polacy, Wietnamczycy, Rosjanie. Powstały tam kultowe knajpy. Szacuje się, że na targowisku mogło pracować nawet pół miliona osób, a obroty osiągały astronomiczne sumy. W 2007 roku rozpoczęto proces zamykania targowiska na Stadionie Dziesięciolecia w związku z budową Stadionu Narodowego. W 2008 roku zarządzało nim Centrum Hurtowo-Detaliczne Stadion. Ostateczne zamknięcie miało miejsce 6 września 2008 r. kiedy to odbył się tam finał serii Red Bull X-Fighters. Potem minister sportu i turystyki Mirosław Drzewiecki ogłosił zamknięcie Stadionu Dziesięciolecia. Jeszcze przez jakiś czas na prywatnej działce w pobliżu ul. Targowej działało całkiem małe targowisko, na którym mozna było poczuć klimat "tekstylnego" stadionu. Jarmark Europa wciąż tkwi w pamięci warszawiaków jako ikona ulicznego handlu.
Stadion Narodowy zamiast areny dziesięciolecia
W miejscu dawnego Stadionu Dziesięciolecia, w latach 2007-2011, wzniesiono nowoczesny Stadion Narodowy, który został jedną z głównych aren piłkarskich mistrzostw Europy w 2012 roku (Euro 2012). Od tego czasu służy jako stadion macierzysty reprezentacji Polski w piłce nożnej. W jego otoczeniu planowano stworzyć kompleks sportowo-rekreacyjny z halą widowiskowo-sportową, olimpijską pływalnią z aquaparkiem, boiskami do hokeja na trawie oraz pełnym zapleczem technicznym. Powstały tylko przystanek kolejowy i stacja metra Stadion Narodowy, istotne dla sprawnej obsługi dużych wydarzeń.
Czytaj więcej: Tablice pamięci Tchorka w Warszawie
Całości miały dopełniać liczne obiekty towarzyszące, takie jak: hotel, centrum konferencyjne, punkty handlowo-usługowe, restauracje czy parkingi wielopoziomowe. Częśiowo obiekty takie są dziś wkomponowane w główny obiekt, gdzie odbywają się m.in. duże imprezy wystawiennicze.
Mimo budowy nowego stadionu, część elementów dawnego Stadionu Dziesięciolecia zachowano i udostępniono do zwiedzania. W ramach historycznej trasy po Stadionie Narodowym można zobaczyć m.in. oryginalne tunele, tablice pamiątkowe oraz dawny budynek administracyjny - są to świadectwa minionej epoki sportowej w tym miejscu.
Stadion Narodowy - ciekawostki
8 września 1968, w czasie ogólnokrajowych dożynek, w proteście przeciwko agresji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację Ryszard SIwiec dokonał samospalenia na trybunach Stadionu Dziesięciolecia.28 czerwca 1976, po wybuchu głośnych protestów w Radomiu, na Stadionie Dziesięciolecia odbył się wiec poparcia dla I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka, który sprawował wtedy rządy.
Czytaj więcej: Hala Gwardii w Warszawie
17 czerwca 1983 w trakcie drugiej pielgrzymki apostolskiej do Polski mszę na Stadionie X-lecia odprawił papież Jan Paweł II.
Jarmark, który działał na Stadionie Dziesięciolecia był według danych policyjnych miejscem handlu pirackimi towarami, a nawet bronią. W latach 1995–2001 przeciwko nieuczciwym handlowcom wszczęto ponad 25 tysięcy postępowań przygotowawczych. Zajętych zostało około 10 milionów pirackich płyt CD i kaset wideo.
Szemrane interesy na Stadionie X-lecia opisał w swojej książce "Piąta Międzynarodówka" Jacek King.
Wycieczka na Stadion Narodowy
Podczas wycieczek po Stadionie Narodowym można zwiedzić: szatnię reprezentacji Polski, płytę boiska, trybunę dolną, lożę VIP, trybunę górną, strefę biznesu, kaplicę, tunel VIP, Press Room, studio telewizyjne, punkt widokowy, Control Room i areszt. Dostępnych jest kilka wycieczek po stadionie: "Poczuj się jak VIP" (cena 40 lub 30 zł), "Piłkarskie emocje" (cena 35 lub 25 zł), "W centrum wydarzeń" (cena 40 lub 30 zł), "Punkt widokowy" (cena 25 lub 20 zł). Są także wycieczki w językach obcych. Oraz wycieczki z przewodnikiem (cały tydzień). Bilety bezpłatne należą się m.in. dzieciom do 4 lat. Bilety można kupić on line. Punkt widokowy można zwiedzać od 9:00 do 19:00. Wycieczki z przewodnikiem odbywają się w nieco innych godzinach zależnych od dnia tygodnia.
Zwiedzanie Stadionu Narodowego rozpoczyna się w Recepcji Głównej, usytuowanej nad bramą nr 1. To brama od strony Al. Zielenieckiej. W jej pobliżu znajduje się pomnik Kazimierza Górskiego. Właściwe miejsce znajduje się przy kołowrotach S i R obok kas zwiedzania. Warto wiedzieć, że płatny podziemny parking znajduje się na poziomie -4 i -3. Parking bezpłatny jest na błoniach PGE Narodowego obok stacji kolejowej Warszawa Stadion. Na wycieczkę lepiej się nie spóźnić, bo w razie przekroczenia kwadransa może się ona nie odbyć. Warto też wcześniej skorzystać z toalet.
Jak znaleźć pomnik Kazimierza Górskiego?
Jak dojechać do pomnika Kazimierza Górskiego przy Stadionie PGE Narodowym w Warszawie? Nic prostszego docieramy Mostem Poniatowskiego (tramwaje linii 7, 9, 22, 24, 25, autobusy 111, 117, 146, 148, 158 lub samochodem) pod stadion PGE Narodowy przy al. księcia Józefa Poniatowskiego 1. Można także dojechać lokalnym pociągiem na stację kolejową Warszawa Stadion.
Ogromny bezpłatny parking znajduje się wzdłuż alei Zielenieckiej. Można na niego wjechać ul. Ryszarda Siwca wzdłuż nasypu kolejowego linii średnicowej, który prowadzi do dworca Warszawa Stadion i dalej do Warszawy Wschodniej. Bardzo proste. Jest także płatny parking podziemny na poziomie -3 i -4. Można też zaparkować w pobliżu w uliczkach Saskiej Kępy.
A w razie problemów można kliknąć w Mapy Google. One doprowadzą pod sam monument legendarnego selekcjonera polskiej reprezentacji w piłce nożnej.
Zobacz wpis z Facebooka. Na zdjęciu statua trenera Kazimierza Górskiego wygląda, jakby zaraz miała zeskoczyć z postumentu.
Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.
W zeszłym roku byłam w okolicach stadionu i na stadionie więcej niż przez całe życie, a pomnika Górskiego nie znalazłam :P
OdpowiedzUsuńMiejsce jest nieoczywiste. Gdy się spogląda na stopnie, nie widać pomnika. To niejako wymuszona sytuacja, owocująca zaskoczeniem :)
Usuń