W samym centrum Warszawy niedaleko Rotundy PKO i kina Atlantic, które wkrótce może zamienić się w stertę gruzów ze względu na rosnące potrzeby deweloperów, można się dosłownie potknąć o niepozorny pomnik. Wznosi się on (to złe słowo, raczej wychyla się z trotuaru) nieopodal dwóch drzew rosnących w pasażu Wiecha na tyłach dawnych Domów Towarowych Centrum u zbiegu z Chmielną. Choć przypomina zwykły słupek, z których zresztą Warszawa słynie, to przedstawia postać nie byle jaką.
Kiedy się przyjrzymy bliżej, ujrzymy kamienny, ukośnie przycięty monumencik z nadrukowaną podobizną Augusta Agbooli Browne'a. Jak się okazuje, czarnoskóry muzyk był uczestnikiem wojny obronnej w 1939 roku i Powstania Warszawskiego w 1944 roku. Jak się zdaje był jedynym czarnym, który walczył z hitlerowcami w okupowanej stolicy. Browne przeżył wojnę, a następnie wyjechał do Londynu, gdzie według BBC, które przywołało opinię jednego z jego znajomych, mówił "najczystszą polszczyzną, w której było słychać warszawski akcent". Taki miał sentyment do Polski i stolicy Mazowsza - twierdziła ponoć jego córka.
Niezwykła historia czarnego powstańca
Historia Augusta Agbooli Browne'a jest niezwykła. Według BBC odkryto ją dla szerszej publiczności dopiero w 2009 roku. Urodzony w nigeryjskim Lagos chłopiec miał z tej kolonii brytyjskiej wyemigrować z ojcem do Londynu na pokładzie angielskiej krypy. Ojciec stoczniowiec wychował syna aktora i muzyka, który z niewielką trupą dostał się na kontynent europejski, a następnie w 1922 roku przez Niemcy do Polski.
Według BBC w latach 30. ubiegłego stulecia Browne miał być perkusitą grywającym w stołecznych lokalach. Pochłonął go jazz, ożenił się miał dwoje dzieci. Gdy wybuchła wojna prawdopodobnie walczył z Niemcami. Następnie wysłał żonę i dzieci do Londynu. Lecz sam został w Warszawie. Tu zastało go Powstanie Warszawskie. W gazetach było publikowane jako sensacja czarno-białe zdjęcie czarnoskórego powstańca.
Został w Warszawie z własnej woli
Według BBC Browne jako obywatel Korony Brytyjskiej mógł swobodnie wrócić tuż po rozpoczęciu wojny do swego kraju. Wolał jednak zostać nad Wisłą. Dopiero w 1956 roku wyjechał na Wyspy. Tam drugi raz się ożenił, urodziła mu się córka, trzecie dziecko. Zmarł w Londynie w 1976 roku, został pochowany na Hampsted Cemetery. W Polsce spędził ponad 34 lata. Po wojnie nadal grał jazz, miał także m.in. zgłosić się do ZBOWiD-u, gdzie powiedział, że w powstaniu miał pseudonim "Ali". Historycy zaś potwierdzili, że walczył w oddziale kaprala Aleksandra Marcińskiego ps. "Łabędź" w batalionie Iwo, który walczył o Południowe Śródmieście. Ponoć w 1949 roku pracował w Wydziale Kultury i Sztuki stołecznego Zarządu Miejskiego.
Jego córka z drugiego małżeństwa powiedziała dziennikarzom BBC, że ojciec nigdy o Polsce nie zapomniał i w londyńskim domu rozmawiano po polsku. "To jedyny, z tego, co wiemy, czarnoskóry powstaniec, Nigeryjczyk z pochodzenia, który stał się warszawiakiem i walczył w Powstaniu Warszawskim. Historia życiorysu - filmowa. Człowiek, który był perkusistą jazzowym, czasami pisały o nim warszawskie bulwarówki" - powiedział o nim podczas uroczystości odsłonięcia obelisku prezydent stolicy Rafał Trzaskowski. Odsłonięto ten niewielki kamienny pomniczek w piątek 2 sierpnia 2019 roku.
Do pomnika niezwykłego powstańca
Aby znaleźć pomnik Augusta Agbooli Browne'a wystarczy wejść w zaułek za Rotundą PKO i idąc Pasażem Wiecha dotrzeć do zbiegu z Chmielną. Za dwoma rosnącymi tam drzewami stoi obelisk.
Nie możesz trafić? Kliknij w Mapy Google. Na miejsce bezbłędnie doprowadzi sztuczna inteligencja. Nie ma co leniuchować. Wycieczka jest w sam raz na 20 minut spaceru po centrum stolicy.
Spójrzcie na zdjęcia, prawda, że pomnik raczej niski?
Rozpocznij dyskusję
Prześlij komentarz