02 kwietnia 2020

Dom lisa w Podwilku. Wystrzelił jak z procy

Nagły atak zimy wykorzystaliśmy na eskapadę po świeżym śniegu Podwilku na Orawie. Spadło nagle 20 centymetrów świeżego puchu, jakby na pożegnanie zimy, której tak naprawdę wcale nie było. Kiedy jest dużo śniegu, dobrze jest tutaj powędrować na nartach (sprzęt narciarski zawsze wypożyczamy w chlebeksport.pl). 


Z Podwilka jest piękny widok na Babią Górę i pasmo Policy. Wędrówki po tutejszych lasach są bardzo urozmaicone, wśród świerkowych borów ukryte są piękne trawiaste polany oferujące niesamowite widoki. Ale my przeszliśmy się polami na wzgórzach między Podwilkiem a Podsarniem. Tam trafiliśmy na opuszczony dom, który upodobał sobie lis.

Beczkowe sklepienie z cegły

Gdy podeszliśmy bliżej, okazało się, że dom jest zrujnowany i nadaje się na urbex. Daty powstania nie ma, nie ma dachu, a w środku są ciekawe stropy zbudowane ze sklepionej cegły, opartej na stalowych belkach. Takiej konstrukcji stropów jeszcze nie widziałem w tej okolicy.
Mróz i wilgoć powodują stopniowe odparzanie cegły, której złuszczające się warstwy leżą na podłodze. Wkrótce sufit może się całkiem zapaść.

Czytaj więcej: Muzeum Chirurgów w Edynburgu

Dlatego nie wchodziliśmy do środka. Zapadły się także schody do piwnicy. Zrujnowane są także deski podpiwniczenia, które widać od strony opadającego stoku. Prawdopodobnie dolne pomieszczenie służyło za stajnię i stodółkę w jednym. W pobliżu stoi drewniana młockarnia, którą także atakuje czas, pogoda i korniki.
Wokół porzuconych jest kilka urządzeń. Stoi tam niezbyt reprezentacyjny kołowrotek, który mógł być kiedyś napędem dla jakiegoś młynka, na przykład do przygotowywania śruty dla zwierząt. Chybocze się rozmiękły stół. Obok chyli się ku upadkowi cembrowina studni.

Dom lisa w Podwilku

Opuszczone gospodarstwo w Podwilku (woj. małopolskie) robi przygnębiające wrażanie. Ktoś tu kiedyś mieszkał i uczynił je centrum swojego mikrokosmosu Gdy podeszliśmy bliżej, spomiędzy desek wystrzelił sporych rozmiarów lis. Jego futro nie było barwy rdzawej, ale szaro-czarne, wręcz płowe. Można by sądzić, że to jenot, ale był to najprawdziwszy chytrus.

Czytaj więcej: Dąbrowiecka Góra Skansen Forteczny

Zatrzymał się na dłuższą chwilę i patrzył na intruzów, a za chwilę ruszył z kopyta wzbijając małe fontanny śniegu. Susy, które sadził, miały imponującą długość. Miejscowi opowiadają, że "liska", bo tak nazywa się tutaj tego drapieżnika bez względu na płeć osobnika, ukradła zeszłego lata (2019 roku) dwanaście kur u jednego gospodarza, a dziewiętnaście u drugiego. Zwierzę nie obawiało się przy tym ludzi, a napaści dokonało w biały dzień. Lament był głośny.















Niesamowity widok na... Tatry Wysokie.



Panorama Babiej Góry.

Podwilk. U źródlisk Czarnej Orawy

Podwilk to wieś na Orawie położona nad rzeką Czarną Orawą w woj. małopolskim. Mieszka w niej ponad dwa tysiące ludzi, z których większość posługuje się gwarą orawską. Wieś zaczyna się wysoko w Beskidzie Orawsko-Podhalańskim zaraz za działem wodnym, który oddziela zlewnię Morza Czarnego, do której należy Czarna Orawa. Rzeka dalej przybiera nazwę Orawy i wpada do Wagu, później jej wody łączą się z Dunajem, wpadając wraz z nim do Morza Czarnego. Wokół rozciągają się lasy, którymi można dojść w pasmo babiogórskie. Wieś uzyskała lokację w 1585 roku. Nazwa Podwilka pochodzi od pierwszego sołtysa , którym był Feliks Wilczek, podlegający pod Zamek Orawski. W 1624 roku sołtysem był Marcin Wilczek, a we wsi było czterech zagrodników i 26 gospodarzy. Następcami Wilczków była spolszczona rodzina ziemiańska Divékych. Jednak dwór drewniany Divékych w Podwilku, który znajdował się w Ziemiaństwie, spłonął w 1974 roku.


Do 1687 roku wieś należała do parafii protestanckiej w Jabłonce. Następnie zbudowano w Podwilku katolicki kościół drewniany, zastąpiony w 1767 roku kościołem murowanym pod wezwaniem św. Marcina. Do 1918 r. Podwilk należał do Węgier. 5 listopada 1918 r. został przyłączony do Polski, co potwierdziło 31 grudnia 1918 r. polsko-czechosłowackie porozumienie chyżniańskie. Na krótko jednak, bo ziemia ta znowu została opanowana przez wojsko czechosłowackie. Dopiero 28 lipca 1920 r. decyzją Rady Ambasadorów wieś wróciła w granice Polski. Podwilk był jeszcze pod okupacją Słowacji podczas drugiej wojny światowej, podczas której Niemcy wywieźli miejscową ludność żydowską. Społeczność ta była niewielka, bowiem w okresie międzywojennym Podwilk zamieszkiwało 32 ŻydówPodwilk dziś, to wieś, w której część mieszkańców zajmuje się rolnictwem i godowlą, m.in. owiec. Dominują jednak usługi. Wiele osób wybiera także pracę w mieście, a celem są okoliczne miasta: Nowy TargRabka-Zdrój czy Kraków. Znaczna liczba mieszkańców pracuje za granicą.

Orawa, gdzie jest?

Orawa w Polsce to historyczna kraina w Europie Środkowej w dorzeczu rzeki Orawa, która dała jej nazwę. Nie wiadomo jednak skąd się wzięła Orawa rzeka. Kraina leży cześciowo w Polsce, a w większości na Słowacji. Cały Orawa region ma w Polsce powierzchnię 1900 km kwadratowych. Po polskiej stronie Orawa sięga pod Babią GóręPasmo Policy i grzbiet Pasma Podhalańskiego. Później granica idzie w poprzek Kotliny Orawsko-Podhalańskiej i ku Tatrom ZachodnimNa Słowacji Orawa zahacza o gory Wielka Fatra i Mała Fatra, a z drugiej strony o Beskid Żywiecki. Środkiem tak wyznaczonej Orawy płynie rzeka Czarna Orawa, która po wypłynięciu z zalewu Jezioro Orawskie nosi już inne imię, to nazwa Orawa. Rzeka Orawa płynie do rzeki Wag w zlewni Morza Czarnego. To całkiem spora rzeka, którą organizowane są nawet spływy flisackie.


Spór o Orawę pomiędzy Polską a Czechosłowacją wybuchł po pierwszej wojnie światowej. Górną Orawę zamieszkiwali Polacy, Dolną - Słowacy. Podział odbył się bez plebiscytu, Polska zgodziła się w 1920 roku, by pozostawić w swoich granicach 12 wsi Górnej Orawy. Niedawno obchodzono stulecie tego wydarzenia. W 1924 r. do Polski przyłączono brakujący kawałek Lipnicy Wielkiej, ale oddane zostały wsie Suchá Hora (Sucha Góra) i Głodówka. Między 1938 a 1939 rokiem Polska przyłączyła jeszcze spory fragment terenu Orawy, ale w czasie drugiej wojny światowej całą Orawę przejęła Słowacja, a po wojnie powrócono do poprzednich na mocy umowy z 13 czerwca 1958 r. Dość późno zatem sytuacja na Orawie się ustabilizowała. Nic dziwnego, że jeszcze dwadzieścia lat później można było spotkać w regionie szyldy na których napisy słowackie występowały razem z polskimi. Można się było tu poczuć jak za granicą.

Ile miejscowości jest na Orawie?

Za centrum polskiej Orawy uważana jest dziś Jabłonka lub Jabłonka Orawska - jak mówią niektórzy. Jabłonka należy do powiatu nowotarskiego. W miejscowości siedzibę ma gmina JabłonkaJabłonka to gmina wiejska. Miejscowość leży na trasie drogi krajowej nr 7 (międzynarodowej drogi E-77) na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich 957 i 962.


Ile miejscowości jest na polskiej Orawie? Obecnie jest 14 miejscowości na polskiej OrawieWsie na polskiej Orawie to: Bukowina-OsiedleChyżneHarkabuz, JabłonkaKiczoryLipnica MałaLipnica WielkaOrawkaPiekielnikPodsarniePodszklePodwilkZubrzyca Dolna oraz Zubrzyca Górna.

Jak dojechać do Podwilka?

Jak dojechać do Podwilka? Podwilk dojazd: z Rabki-Zdroju jedziemy do Podwilka krajową "siódemką" na Chyżne. Za kościołem w Podwilku skręcamy w prawo i jedziemy na Harkabuz lokalną drogą. 


Opuszczony dom znajduje się daleko za wsią i za wzgórzem po lewej stronie. Widać z niego doskonale dolinę, w której wije się rzeka Czarna Orawa.
Po drodze zatrzymujemy się przy krzyżu na rozstajach. Stamtąd można przejść się na wzgórze i zobaczyć piękne widoki. Jeśli nie wiesz, jak trafić kliknij w Google Maps.



Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.


Znasz? Skomentuj!