12 listopada 2025

Głaz "Ursynowski". Narzutniak rekordzista

Głaz Ursynowski to jeden z warszawskich głazów narzutowych. Są one nieodłącznym elementem stołecznego krajobrazu. Gdy rozpoczęła się powojenna odbudowa i modernizacja Warszawy, głazów zaczęło gwałtownie przybywać. Druga fala to okres budowy wielkich gierkowskich osiedli mieszkaniowycb, ot choćby na Ursynowie, gdzie pomnikowych głazów jest trzynaście. Kolejna fala - budowa i rozbudowa metra warszawskiego, ogromne znaleziska trafiają się regularnie na budowach nowych kamienic i drapaczy chmur. Taka uroda mazowieckiej ziemi, w której lodowiec ze Skandynawii ponad 130 tys. lat temu zasiał swoje kamienne "ziarno".

Głaz Ursynowski przy ulicy Nutki

Głaz "Ursynowski" znajduje się w parku im. Romana Kozłowskiego w Warszawie, na warszawskim Ursynowie. Z jednej strony jest osiedle, z drugiej -znane ursynowskie wzniesienie, kopa Cwila. Adres głazu "Ursynowskiego" to ul. Nutki 3, ale narzutniak leży około 50 metrów na wschód od bloku. Został wydobyty podczas prac wodociągowych. Nie leży sam, towarzyszą mu znacznie mniejsi "koledzy". Warto wiedzieć, że głaz "Ursynowski" był przez wiele lat uważany za największy głaz narzutowy w Warszawie, miał być jednak zdetronizowany przez nowe znaleziska w wykopach na dużych warszawskich budowach. Trudno jednak znaleźć informacje o jego wadze, a to ona na ogół decyduje, który kamień jest większy. Głaz ten został pozostawiony na Mazowszu przez lądolód skandynawski pod koniec środkowego plejstocenu w okresie zlodowaceń środkowopolskich - zlodowacenia Odry oraz stadiału Warty tego zlodowacenia. To oznacza, że lądolód przywlókł go do nas między 200 tys. a 130 tys. lat temu


Kamień ma obwód 9,6 metra - tak podaje lista pomników przyrody na Ursynowie, w której jest informacja, że nadano mu taki status 16 czerwca 1982 roku. Na tabliczce przy głazie jest jednak podany inny obwód: 11,10 metra. Jego wysokość to 262 cm, długość - 350 cm, a szerokość - 200 cm. Jest to ogromna bryła biotytowego granitu różowego, średnioziarnistego. Skała z Ursynowa jest podobna do granitu Tranas ze Smalandii w południowej Szewcji, który powstał około 1600-1700 mln lat temu. Pod mikroskopem widać na przekrojach "prostokątne w zarysie różowe kryształy plagioklazu, czerwone kryształy skalenia potasowego, szare ziarna kwarcu i skupienia czarnych, lśniących blaszek biotytu" - głosi tabliczka obok głazu. Na ścianie czołowej są ślady po pełznięciu lodowca, tzw. rysy lodowcowe oraz sierpowate nacięcia, tzw. zadziory lodowcowe. Przednia płaszczyzna jest wypolerowana

Głazy narzutowe na Ursynowie

Na warszawskim Ursynowie jest sporo głazów o statusie pomnika przyrody. W sumie jest tam takich głazów trzynaście. Zdecydowanie największy jest właśnie "Głaz Ursynowski" w parku im. Romana Kozłowskiego. Pozostałe głazy są mniejsze. Rozsiane są po całym Ursynowie. Większość wydobyto na powierzchnię po odkryciu w wykopach pod budowane bloki czy instalacje infrastruktury miejskiej. Część z nich zyskała nazwy lub patronów, których imiona noszą. Część pozostała bezimienna.


Głaz przy ul. Koński Jar 1, głaz przy ul. Koński Jar 8, głaz im. Marii Żelichowskiej przy ul. Cybisa 2głaz im. Ludwika Sawickiego przy ul. Szolc-Rogozińskiego 9, "Głaz Straży Ochrony Przyrody" przy ul. Szolc-Rogozińskiego 11, głaz przy ul. Szolc-Rogozińskiego 8głaz im. Stanisława Zwierza przy ul. Kulczyńskiego 8, głaz przy ul. Dembowskiego 1"Głaz Aleksandra" przy ul. Kopcińskiego 5, dwa głazy przy ul. Kopcińskiego 4, głaz pod adresem ul. Koncertowa 8 oraz głaz przy ul. Rybałtów 25.

Ile kosztuje wycieczka do "Głazu Ursynowskiego"?

  • Jednoosobowa wycieczka komunikacją - około 20 zł na osobę (bilet 4,40 zł + kawa). 
  • Rower miejski (Veturilo) - około 15-30 zł/os. (wypożyczenie + przekąska). 
  • Samochód - około 30-60 zł (paliwo, ew. parkowanie).
  • Taksówka, Bolt, Uber - około 60-130 zł (jedna osoba w obie strony).
  • Z przewodnikiem (pół dnia) - od 50 do 300 zł na osobę (zależnie od formuły i wielkości grupy).

Jak dojechać do Głazu Ursynowskiego?

Gdzie jest Głaz Ursynowski? Jak znaleźć Głaz Ursynowski? Gdzie leży Głaz Ursynowski? Jak sama nazwa wskazuje głaz "Ursynowski" znajdziemy na Ursynowie w Warszawie. W pobliżu jest inna ciekawostka i atrakcja Ursynows - słynna rzeźba "Chłopiec na koniu".

Czytaj więcej: Pomnik Kobietom Powstania Warszawskiego

Formalny adres głazu "Ursynowskiego" to ul. Nutki 3, ale do kamienia jest jeszcze 50 metrów na wschód od bloku.
A jeśli przytrafią się problemy z trafieniem, można kliknąć w Mapy Google.



Zobacz więcej zdjęć Głazu Ursynowskiego.


 








Więcej ciekawych miejsc do odwiedzenia znajdziesz pod adresem www.wycieczkazadyche.pl lub po prostu wycieczkazadyche.pl.


Znasz? Skomentuj!